CÔNG TY CỔ PHẦN HD CARE

Có gần 4.000 bài thơ Haiku được sáng tác bằng hai ngôn ngữ Việt và Nhật, của gần 400 nhà thơ chuyên nghiệp và không chuyên gửi đến dự thi, “tạo nên một mùa thơ Haiku như một cơn mưa giữa một mùa mưa” - theo nhận định của cố vấn cuộc thi là dịch giả, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu. Bởi lẽ thời gian tổ chức nhận bài chỉ chỉ vỏn vẹn hơn một tháng mùa hè cũng là mùa mưa, từ đầu tháng 6 đến giữa tháng 7-2007.

Người xuất sắc đoạt giải nhất là một nhà thơ không chuyên, tác giả Trần Hồng Thục Trang (nhân viên phòng tài chính kế toán, Văn phòng Đại diện Misubishi Corporation tại TPHCM). Ngoài ra, ban tổ chức còn trao 4 giải nhì (thơ Haiku tiếng Việt không có giải nhất), 6 giải ba và 12 giải khuyến khích chia cho các tác giả dự thi bằng hai ngôn ngữ Việt và Nhật khác.

Chúng tôi đã trao đổi với chị Trần Hồng Thục Trang ngay sau lễ công bố, trao giải.

. Chị có thể chia sẻ cảm xúc lúc này của mình?

- Chị Thục Trang: Tôi hoàn toàn ngạc nhiên khi hay tin mình đoạt giải tại cuộc thi lần này. Vì tôi tuy có học tiếng Nhật đã ba năm, nhưng hiểu rõ về thơ Haiku thì đúng là chỉ từ khi quyết định tham gia cuộc thi, và tìm hiểu về nó từ hồi đầu tháng 6 này. Và thú thực là từ lúc gửi bài dự thi tôi không hề nghĩ và cũng không hy vọng mình lại đoạt giải.

. Được biết thơ Haiku không có đề, không có đối, không vần… nhưng lại phải bó hẹp trong 17 âm tiết. Nhất là khi sáng tác bằng tiếng Nhật thì những nguyên tắc này phải tuân thủ chặt chẽ. Vậy việc sáng tác nó bằng tiếng Nhật với người chưa bao giờ làm thơ như chị có khó lắm không?

- Phải nói là rất khó. Ví dụ bài thơ về mùa xuân tôi gửi dự thi có ba câu: Xuân sang/ Tôi nhớ những ngày đã qua/ Ngoài cửa sổ. Nguyên cái ý nói mùa xuân sang trong câu đầu tiên đã có đến hàng chục cách biểu đạt trong tiếng Nhật. Trong khi mình phải chọn được cách diễn đạt nào đó vừa vặn có năm âm tiết cho câu đầu, bảy âm tiết cho câu giữa, năm âm tiết cho câu cuối, lại vừa phải biểu đạt được cái nguyên lý về mối tương quan, giao hòa giữa con người với thiên nhiên một cách sâu sắc, có tính thiền, chất văn học trong đó...

. Mỗi bài thơ chị sáng tác gửi dự thi hẳn cũng gắn với những hoàn cảnh cụ thể nào đó ?

- Bài về mùa xuân trên đây chẳng hạn, tôi sáng tác khi nhớ đến đêm giao thừa - khoảnh khắc mà tôi thường nhớ lại tất cả những việc đã và chưa làm được của bản thân mình. Những lúc ấy tôi biết là mùa xuân đang đến, rất tinh tế bên ngoài khung cửa sổ.

Còn như bài về mùa hè: Trời oi bức/ Giấc ngủ trưa hè/ Tiếng ve kêu (Musi atsui/ Nastu no okiru ne/ Musi no keo) thì gắn liền với những buổi trưa hè tôi về quê chồng ở Hội An, dưới tán cây vườn nhà tôi mắc võng và nằm nghe tiếng ve mùa hạ kêu rồi ngủ thiếp đi... Đó là một cảm giác yên bình mà không nơi đâu tôi có thể cảm nhận được như thế.

. Theo chị, muốn làm thơ Haiku hay thì người viết cần có điều kiện gì?

- Theo tôi, muốn làm được thơ Haiku đòi hỏi mình phải tinh tế trong cảm nhận, nhất là trong mối giao hòa với thiên nhiên, với những gì rất gần gũi diễn ra quanh mình.